نقد و بررسی فیلم She said و ارتباط آن با جنبش #METOO

فیلم سینمایی She Said یک فیلم آمریکایی برگرفته از کتابی است که دو روزنامه‌نگار نیویورک تایمز به‌نام‌های جودی کانتور و مگان توهی آن را نوشته‌اند. در این فیلم به بحث و پیگیری در مورد یکی از شرکتهای فیلمسازی هالیوودی به نام میرامکس پرداخته و از نگاهی باز به دنبال حقوق زنانی است که مورد آزار جنسی هاروی واینستین مدیر این شرکت فیلمسازی قرار گرفته اند.

آن زن گفت در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲ در شصتمین جشنواره فیلم نیویورک به نمایش درآمد و در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۲ توسط یونیورسال پیکچرز به‌صورت سینمایی در ایالات متحده اکران شد. این فیلم عموماً نقدهای مثبتی را از سوی منتقدان دریافت کرده‌است و فیلم‌نامه و نقش‌آفرینی مولیگان و کازان تحسین شد.

گفتنی است که پس از اکران این فیلم جنبشی در سراسر جهان به راه افتاد که زنان توانستند حرفها و رازهایی چندین ساله را به صورت عمومی بیان کنند. جنبش من هم #Metoo جنبشی است که در رسانه‌های اجتماعی در اکتبر ۲۰۱۷ گسترش پیدا کرد و بارها به اشتراک گذاشته شد. این هشتگ برای نشان دادن شیوع گستردهٔ تجاوز و آزار جنسی، به ویژه در محیط کار و محکوم کردن آن مورد استفاده قرار گرفت. جالب است بدانید که این هشتگ توسط فعال اجتماعی تارانا بورک مورد استفاده قرار گرفت و پس از اینکه الیسا میلانو از سایر زنان خواست با این هشتگ تجربیات خود را به اشتراک بگذارند، وایرال (همه‌گیر) شد. میلانو قربانیان آزار جنسی را تشویق کرد که دربارهٔ تجربیات آزارشان در توییتر بنویسند تا به این طریق مردم از گستردگی و سیستماتیک بودن آزار جنسی آگاه شوند.

نقد و بررسی فیلم She said

داستان این فیلم از این قرار است که دختر نوجوانی که در حال گذراندن اوقات فراغت خود در کنار دریاست با تیمی از فیلم سازان برخورد می کند که در حال ضبط فیلم هستند. پس از این آشنایی این دختر نوجوان مشتاقانه با آنها وارد کار شده و به دنیای فیلمسازی وارد می شود. غافل از آنکه نمی داند این دنیای آشفته و پر از استرس چگونه می تواند به او آسیب روحی و روانی جدی وارد کند که تا سالها از ترس و وحشت آن حتی نتوانست با همسر خود آن را مطرح کند.

دو خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز شروع به بررسی و پیدا کردن زنانی هستند که در محیط کار مورد آزاد و اذیت جنسی قرار می گیرند اما هرگز آن را مطرح نمی کنند.

در این فیلم تمرکز روی شرکت فیلمسازی میرامکس و مدیر آن هاروی واینیستین است. فردی شناخته شده در میان هالیوود و با شهرتی شگفت انگیز در میانه هنرمندان و مرد. شاید شما هم در اطرافتان با چنین شرکتها و افرادی برخورد داشتید و با دیدن این فیلم این صحنه برایتان یادآورد خاطرات دردناکی باشد که در محیط کار برایتان اتفاق افتاده.

زنان و دختران جوانی در شروع کار خود جذب این شرکت و هاروی شدند و به دلیل ارتباطات و شهرتی که این فرد داشت شیفته او شدند. کارشان را در این شرکت و با همکاری اون آغاز کردند. به امید رشد و ترقی و برای به دست آوردن فرصتهای بهتر. در رده های مختلف شغلی از جمله دستیار ، منشی و … هاروی آنها را در کنار خود قرار داد.

به دلیل اینکه شرکت میرامکس و هاروی شناخته شده بودند و ارتباطات خیلی قوی داشتند و می توانستند هر گونه خبری را براحتی انکار کنند. اما این دو خبرنگار با پذیرفتن ریسک و خطر آن کارشان را شروع کردند. یکی یکی این زنان و دخترانی که با این شرکت کار می کردند را پیدا کردند. با آنها تماس گرفتند. با آنها قرار ملاقات گذاشتند . برای بدست آوردن اطلاعات درست و fact آن دو نیاز داشتند که از زبان خود این زنان حرفهایی را بشنوند و مستند کنند. زیرا برای پیگیری حقوقی نیاز به مستندات داشتند.

جودی کانتور و مگان توهی هر دو متاهل بودند و علی رغم تمام مشکلاتی که در زندگی شان با آن روبرو بودند. مشتاقانه این پرونده را پیگیری کردند. وقت گذاشتند. با زنهای زیادی ملاقات کردند. حتی با کارمندان آن شرکت ملاقات کردند و به گفتگو نشستند تا بتوانند بفهمند در این رخداد چند زن قربانی شده اند. هاروی تا کجا توانسته آن ها را مورد آزار قرار دهد. چرا برخی از زنان حق السکوت گرفتند. چرا برخی استعفا دادند. و چرا برخی شان دیگر نتوانستند در عرصه کاری شان ادامه مسیر دهند و حتی شغلشان را عوض کردند.

شاید در ابتدا هیچکدام از ترس و وحشتی که داشتند علی رغم اینکه سالها ازآن ماجرا گذشته بود حاضر نشدند با دو خبرنگار وارد صحبت شوند ولی کم کم که مساله جدی شد و متوجه شدند تعدادشان بیش از آن چیزی است که حتی فکرش را هم نمی کردند زبان گشودند و رازشان را بیان کردند.

رازی که اگر زودتر بیان میشد دیگران قربانی نمی شدند. شکستن سکوت می توانست مانع از سواستفاده و آزاد زنان شود. می توانست در کشورهای مدرن و پیشرفته قوانینی برای حقوق زنان وضع شود که قطعا به نفع همه زنان جهان بود.

جودی کانتور و مگان توهی پس از اینکه اطلاعات کافی جمع آوری شد و توانستند مستندات لازم را جمع آوری کنند ، شروع به نوشتن این مقاله کردند و آن را برای انتشار در روزنامه نیویورک تایمز آماده کردند. به کمک همکارانشان توانستند این مقاله را تکمیل و آماده انتشار کنند.

در کشور آمریکا در قانون مدنی اینطور آمده وقتی قرار است علیه فرد یا شرکتی مقاله یا خبری منتشر شود باید با وکیل آن مشورت کنند. و در صورت عدم پاسخگویی و دلایل مستند می توانند آن مقاله یا خبر را منتشر کنند.

با هاروی این مشورت صورت گرفت ولی پاسخی برای گفتن نداشت جز انکار. انکار اینکه در هتل محل اقامتش در جشنواره فیلم ونیز و در هرجایی که حضور داشت، با زنانی که برای او کار می کردند آزار رساند و تجاوز کرد. بی آنکه نظر آنها را بخواهد . بی آنکه به تخریب روان آن زنان فکر کند.

حتی حسابدار شرکت میرامکس با این دو خبرنگار همکاری کرد و مستنداتی را در مورد پرداخت حق السکوت ها به آنها ارائه کرد. و این مساله هر روز شفاف تر شد که این هاروی گنده بک چه کارها که نکرده. چه در دهه 90 میلادی و چه کارهایی که در دهه 2010 تا 2022 کرده و تخلفاتی که انجام داده.

شاید این سوال برای شما هم پیش بیاید که همچنان وکیل هاروی نیز در فیلم به آن اشاره کرد: اینکه زنان برای بالا رفتن از پله های ترقی و استفاده از شهرت و ارتباطات هاروی خودشان راضی به این کار بوده اند. و راهی جز این نداشتند. و یا اینکه خودشان جایگاه و پول لازم برای رشد و ترقی نداشتند. و برای موفقیت یک شبه اینکار را کردند.

اگر بخواهیم بی طرفانه و درست قضاوت کنیم این درست است و در جوامعی همچون جهان سومی ها هم این مساله صادق است. وقتی فردی در عرصه هنر تازه وارد است برای به دست آوردن جایگاه، برای اینکه با اون همکاری کنند، برای اینکه شناخته شود نیاز به ارتباطات و پول دارد. و این زمان است که افراد قدرتمندی مثل هاروی می تواند به آنها کمک کند. خب در ازای این کمک از این افراد چی می خواهد؟ سکس. اما به دلیل نیاز بالایی که دارد و مشکلات روانی که دارد نمی تواند از آنها درخواست کند بلکه آنها را در موقعیت و عمل انجام شده می گذارد. آنها را مجبور به این کار می کند. بی آنکه آنها از قبل مطلع باشند و رضایت داده باشند.

اینجاست که معنی و تفاوت بین رضایت به برقراری روابط اینچنینی و تجاوز جنسی معنا پیدا می کند.

در انتهای فیلم زنان یکی یکی به جودی کمک می کنند و حرفشان را بیان می کنند. اتفاقی که برایشان افتاده را گفتند. حتی موقع چاپ مقاله چند تن از آنها حاضر شدند اسم شان در مقاله ذکر شود. چون دردی که این سالها کشیدند با هیچ چیز جبران نمی شد جز اینکه بتوانند هاروی را محکوم کرده و از حقوق زنان دیگر محافظت کنند.

هاروی در انتهای فیلم با مستنداتی که به دادگاه ارائه شد و شکایتهای پی در پی ایی که از او شد به 23 سال حبس محکوم شد.

آغاز جنبش می تو #MEETOO

پس از انتشار این مقاله و فیلم و داستان، روی بستر اینترنت هشتگی ایجاد شد به نام می تو. هر زنی که در محل کارش مورد آزاد و اذیت جنسی قرار گرفته بود وارد صحنه شد و داستان خود را بدون هیچ ترسی بیان کرد. هنرمندان و بازیگران زیادی از این جنبش حمایت کردند.

سیاست ها و قوانین جنبش من هم

فعال حقوق زنان Burke که این جنبش را راه انداخت می گوید : هدف فعلی جنبش این است که به مردم منابعی برای دسترسی به درمان و حمایت از تغییرات در قوانین و سیاست ها بدهد. اهدافی مانند پردازش همه کیت‌های تجاوز جنسی آزمایش‌نشده، بررسی مجدد سیاست‌های مدرسه ، بهبود بازرسی معلمان، و به‌روزرسانی سیاست‌های آزار جنسی را برجسته کرده است. او از همه متخصصانی که با کودکان کار می کنند خواسته است که قبل از شروع کار، انگشت نگاری شده و مورد بررسی پیشینه قرار گیرند. او از آموزش های جنسی حمایت می کند که به بچه ها می آموزد که رفتارهای درنده را بلافاصله گزارش کنند. برک از لایحه #MeToo در کنگره ایالات متحده حمایت می‌کند.

نتیجه گیری:

از شما دعوت میکنیم که حتما این فیلم را ببینید. شما هم به عنوان یک انسان زن یا مرد فرقی نمی کند وارد این جنبش شوید و از حقوق زنان دفاع کنید. باشد که در کشورهایی همچون ایران نیز خبرهای خوبی در این رابطه بشنویم.

نویسنده: مهندس شادی زهره وندی