در مقاله آشنایی با بیماری کبد چرب ، به طور مفصل به این بیماری مزمن که امروزه در بین همه شایع شده، پرداختیم. در ادامه به دلیل ایجاد کبد چرب اشاره می کنیم.
کبد چرب را با سندروم متابولیک را با سندروم مقاومت سلولی در برابر انسولین ارتباط می دهند. سندروم متابولیک از مجموعه ی چهار عنصر تشکیل شده است:
- اضافه وزن
- بالا بودن چربی خون یا پایین بودن HDL ( چربی خوب و محافظ)
- بالا بودن فشار خون
- بالا بودن قند ناشتا خون HDL یا بیماری دیابت
این سندروم همراه با مقاومت سلولی به انسولین همراه است اما کار انسولین چیست؟
- جلوگیری از ساختن قند اضافه توسط کبد است وقتی که قند خون به اندازه کافی بالا است.
- حساس کردن دیواره ی سلول های مختلف از جمله ماهیچه ها برای ورود گلوکز و چربی است که این ها وارد سلول ها شوند و بسوزند یا در جای دیگر جمع شوند و از جریان خون و از درون کبد کشیده شده و بیرون بیایند.
در سندروم متابولیک و مقاومت سلولی به انسولین، اگر چه میزان انسولین خون بالا می رود، ولی کار طبیعی آن صورت نمی گیرد و در حالت عادی چربی و قند اضافه ای که توسط غذا وارد بدن می شود، اگر توسط فعالیت بدن سوخته نشود، از کبد باید خارج شده و در بافت های چربی ذخیره شود که بعد به مصرف برسد، در این صورت انسولین کار خودش را نمی تواند انجام دهد.
علائم کبد چرب در زنان
علائم کبد چرب در زنان
غذای معمول جامعه که میزان چربی بالایی دارد، در نتیجه چربی وارد شده به کبد بالاست، به دلیل عدم فعالیت بدنی و مقاومت به انسولین، چربی از کبد خارج نمی شود؛ چرا که سلول ها حساس نیستند تا چربی از کبد خارج شده و وارد سلول ها شود، پس چربی زیاد وارد سلول ها شده و به اندازه مورد نیاز خارج نمی شود؛ در نتیجه میزان اسید های چرب (تری گلیسرید ها) بالا می روند و ایجاد پدیده ای می کنند که به آن لیپوتوکسیسیتی یعنی سمی بودن چربی ها می گویند. این پدیده باعث ایجاد استرس اکسیداتی در میتوکندری ها کرده، در نتیجه عوامل التهابی مثل سیتوکاین ها رو فعال می کند.
سیتوکاین ها به نوبه خود ایجاد التهاب سلولی در سلول های کبدی می کنند که نکروز کبد ایجاد می شود و بعد از نکروز کبدی، سلول هایی که شروع به ساختن فیبروز یا فیبر می کنند( برای اینکه جای سلول های نکروز شده پر کنند) وارد می شوند، به این حالت سیروز کبدی می گویند. پس التهاب کبد که همان هپاتیت است مثل بقیه هپاتیت های ویروس مانند هپاتیت C و B همانطور که گفته شد به سیروز کبدی و یا سرطان کبدی می تواند ختم شود.
همه ی موارد سیروز کبدی لزومن به سرطان کبدی ختم نمی شود، ولی این اتفاق می تواند رخ دهد؛ زیرا ریسک ایجاد سرطان را بالا می برد.
پاتوفیزیولوژی ایجاد کبد چرب و استئوهپاتیت یا هپاتیت در نتیجه چربی بسیار پیچیده تر است، چرا که عوامل دیگری هم در آن نقش دارند، سیستم غدد یا اندورفین یا سیستم هورمونی وارد می شود. هورمون هایی مثل لپتین، ادیپونکتین، هم در آن نقش دارد. این هورمون ها، هورمون های سوخت و ساز چربی و بالا و پایین آوردن اشتها هستند.
برای کبد چرب چی بخوریم
برای کبد چرب چی بخوریم؟
لازم است در اینجا به دو مورد مهم دیگر هم اشاره کنم، یکی عامل آهن اضافه در بدن است که ایجاد استرس اکسیدانی می کند که این مورد در پروسه ایجاد هپاتیت در اثر چربی یا التهاب کبد در اثر چربی نقش دارد؛ بنابراین می خواهیم این دو یادآوری را تاکید کنیم که این طبی که برای مصرف آهن اضافه و غذا های حیوانی برای پروتئین وجود دارد، لزومن هر چیزی که اضافه باشد؛ به معنای خوب بودن برای بدن نیست.
بدن از اضافات بیشتر لطمه می خورد تا از کمبود! پس افرادی که افراطانه به دنبال مصرف آهن اضافه هستند، این را بدانند که آهن در بدن در ایجاد استرس اکسیداتی نقش دارد و آهن را اکسیده می کند؛ پس حتما به میزانی که در بدن لازم است، مصرف شود و نه بیش از آن؛ مثل پروتئین حیوانی که خودش چربی فراوان دارند. به این مسئله در انتها که نقش رژیم غذایی در رژیم کبد چرب چه چیزی است، می پردازیم.
سیستم ديگری که در این زمینه فعال است، سیستم آدرنرژیک یا سمپاتیک بوده که آن هم در ایجاد پروسه هپاتیت و چربی در کبد نقش دارد و این سیستم هم همان طور که می بینید در زمان استرس فعال است. تاکیدم بر اینجا این است که نه تنها تاثیر تغذیه سالم بلکه یک زندگی سالم، فعالیت بدنی، اعصاب آرام بر هومئوستازی و تعادل بدن.
چرا که بدن در کل و یکپارچه عمل می کند و هر چیزی که بتواند در گوشه ای این تعادل را بهم بزند، هر عاملی می تواند باعث بیماری شود و این مجموعه که مربوط به بحث امروز ما می شود، تمام این عوامل در انتها می بینید که می تواند باعث سندروم غذای بد، عدم تعادل بدنی، آهن اضافه، چربی غذای گروهی به بدن که دارای چربی فراوان است، همه ی این مجموعه است که در ایجاد سندروم متابولیک و همچنین در ایجاد کبد چرب نقش دارد.
لازم است این نکته را هم اضافه کنم که ارتباط سندروم متابولیک و کبد چرب به قدری تنگاتنگ و نزدیک است که حتی برخی از محققین پیشنهاد می کنند که باید کبد چرب را هم جزء پنجم سندروم متابولیک قرار بدیم؛ یعنی سندروم متابلولیک هم شامل کبد چرب هم می شود؛ در نتیجه افرادی که اضافه وزن، فشار خون بالا، چربی خون بالا و قند خون بالا دارند، این افراد به احتمال بسیار زیادی دچار کبد چرب هستند.
درمان فوری کبد چرب
درمان فوری کبد چرب
یک نکته ی دیگر که در اینجا بسیار مهم است و باید به آن اشاره کنم، نقش باکتری ها می باشد، باکتری های روده یا میکروارگانیسم یا فلور روده است در سلامت کلی بدن و در سلامت کبد.
امروزه طبق آخرین تحقیقات انجام شده، اگر چه تحقیق و نتیجه گیری ارتباط بین کبد و میکروارگانیسم در روده سال ها پیش (شاید حدود 80 یا 100 سال) توسط مراجع علمی و پزشکی عنوان می شد، ولی امروزه دوباره توجه بسیار بیشتری به نقش میکروارگانیسم ها در سلامت کلی میکروارگانیسم ها و فلور روده، سلامت آن و سلامت کلی بدن، به خصوص ایجاد کبد چرب، می شود.
بین روده و باکتری های آن و کبد ارتباط دو جانبه و تنگاتنگی از طریق صفرا، هورمون ها، هضم و جذب و سنتز مواد غذایی، سنتر ویتامین ها است که این ارتباط بر مبنای نوع و میزان باکتری های روده تغییر می کند.
همان طور که می دانیم، باکتری های روده در افراد مختلف که تغذیه گوناگون دارند، متفاوت است و نشان داده شده که باکتری یا میکروارگانیسم های روده در میان گیاه خواران به گوشت خواران متفاوت است. میکروارگانیسم ها یا فلور موجود درگوشت خوران و موادی که توسط آن ها ایجاد می شود را با بسیاری از بیماری ها ارتباط دادند از جمله بیماری های مغز و اعصاب مثل آلزایمر و همچنین بیماری های قلبی.
در اینجا هم به این مورد اشاره می کنم که افرادی که اضافه وزن دارند باکتری های روده ای شان با افرادی که اضافه وزن نداشته و سالم هستند، متفاوت است و این باکتری ها (باکتری های روده ی افرادی که اضافه وزن دارند) در ایجاد کبد چرب نقش دارند؛ اما از چه طریق؟ از سه طریق:
1- افرادی که اضافه وزن دارند و غذای چرب هم مصرف می کنند این باکتری، میکروارگانیسم یا فلور روده از طریق فعال کردن سیستم مقاومت به انسولین باعث تولید اسید های چرب بیشتری می شود یعنی انسولین سیستمش را فعال تر کرده پس از یک طرف اسید چرب را در میزان بیشتر و بالاتری تولید می کند.
2- از طرف دوم نقش باکتری ها است در ایجاد فعال کردن سیستم مقاومت سلولی به انسولین.
3- مورد سوم این است که غذای چرب یا میکروارگانیسم ها، متابولیسم کولین را مختل می کند وقتی چربی در غذا بالا است، این میکروارگانیسم ها در متابولیسم کولین نقش دارند، میزان کولین پایین آمده، تولید اتانول و استالهاید را در روده می شود و در نتیجه ژن های التهابی که ایجاد عوامل التهابی مثل سیتوکان ها می کنند، بالا می رود.
این قسمت از مقاله به تعریف پاتو فیزیولوژی بود یا بیماری کبد چرب چیست و چگونه اتفاق می افتد، پرداخته شده بود.
کبد چرب را سه سوته درمان کنید
میزان چربی در غذا چقدر باید باشد؟
تا اینجا متوجه شدیم که علاوه بر مسائل دیگر، نقش غذا و میزان چربی در آن در این مسئله حیاتی است و اولین عامل کبد چرب، وجود چربی بالا در غذا است.
طبق توصیه های عوامل بین المللی که خیلی دست و دل بازانه است، میزان چربی غذا باید کمتر از 25 تا 30 درصد باشد. بهترین حالت و میزان این است که بین 10 تا 15 درصد کالری روزانه از چربی بدست آید. در نتیجه افرادی که کبد چرب دارند باید 100 درصد این نکته را رعایت کنند که میزان چربی روزانه بین 10 تا 15 درصد بیشتر نشود.
غذا های حیوانی همان طور که می دانید، سرشار از چربی هم هستند در نتیجه بهتری رژیم برای افرادی که کبد چرب دارند، رژیم گیاهی است. اما چرا رژیم گیاهی؟ چرا که گیاهان بهترین درصد کالری که مناسب ترین برای بدن است؛ یعنی حدود 10 تا 15 درصد را در خودشان دارند.
تالیف: تیم تحریریه مجله زنان
ویراستاری: مینا اخوی
